Nasıl bir anne babayım?

Geçmişten bugüne aile yapısındaki değişime baktığımızda aile yapısının geleneksel yapıdan daha demokratik bir yapıya doğru değişim gösterdiğini fark ederiz. Geleneksel aile yapısına baktığımızda babanın aileye egemen olduğunu,  anne ve çocukları kontrol ettiğini görmekteyiz. Yeni dönemde aile yapısına baktığımızda ise genellikle çocuğun egemen olduğu ve anne babayı kontrol ettiği bir aile yapısı karşımıza çıkmaktadır. Her iki aile yapısının da çocuklar üzerinde olumsuz etkileri olabileceği bilinen bir gerçektir. Ancak anne baba tutumları sadece iki boyutu olan bir durum değildir.

Çocuk yetiştirmede sergilenen tutumların yelpazesi aşağıdaki gibidir.

Ne Gibi Aile Yaklaşımlarına Sahipsiniz ?

1.  Otoriter aile yaklaşımı
2.  İlgisiz ve kayıtsız aile yaklaşımı
3.  Koruyucu aile yaklaşımı
4.  Hoşgörülü-demokratik aile yaklaşımı
5.  Tutarsız aile yaklaşımı

 OTORİTER AİLE YAKLAŞIMI

Özellikleri

1.  Çocuk her kurala uymak zorunda bırakılır.
2.  Çocuğun hata yapmasına fırsat verilmez.
3.  Hemen her davranışı engelleyen bir disiplin vardır.
4.  Basit bir işte bile çocuğa neyi nasıl yapması gerektiği anlatılır.
5.  Çocuğun her hareketini izledikleri için mutlaka kusur bulurlar.

Otoriter Yaklaşımın Çocuk Üzerindeki Etkisi

1.  Çocuğun kendine olan güvenini olumsuz etkiler.
2.  Aşırı baskıdan dolayı sessiz, uslu olabilir ancak silik, çekingen ve kolay etki altında kalan bir yapıya sahip olur.
3.  Kolayca ağlamaya başlar.
4.  Zamanla isyankar, inatçı ve huysuz olur. Bu durum da ailenin baskıyı arttırmasına sebep olur ve baskı asiliği daha da arttırır.
5.  Arkadaşlarıyla uyumsuz ve kavgacı olur.
6.  Hata yapmasına izin verilmeyen çocuk ileride hayatın sıkıntıları karşısında dayanıksız kalır.

 İLGİSİZ VE KAYITSIZ AİLE YAKLAŞIMI

Özellikleri

1.  Aile aşırı rahattır, çocuğun dünyasına girmek gibi bir kaygıları yoktur.
2.  Çocuğun sorumluluklarından kaçma vardır.
3.  Anne baba çocuğa örnek bir model olamaz.
4.  Genelde ailede çalışan fert hangisi ise ilgisiz aile davranışı onda görülür.
5.  Çok çocuklu ailelerde görülme olasılığı daha fazladır.

İlgisiz ve Kayıtsız Aile Yaklaşımının Çocuğa Etkisi

1.  Çocuk bencil ve şımarık olur. Bu yüzden arkadaş çevresinde sevilmez.
2.  Çocuk evde veya okulda dikkat çekici davranışlarda bulunur.
3.  Ailesi çocuğa model olamadığı için kendine başka modeller arar.
4.  Ergenlikte zararlı alışkanlıklar edinmeye yatkın olur.

 KORUYUCU AİLE YAKLAŞIMI

Özellikleri

1.  Otoriter aileden farkı bu aile tipinde şefkat ve koruma güdüsü disiplinin önünde gelir.
2.  Çocuğa gerektiğinden fazla özen ve kontrol gösterilir.
3.  Özellikle anneler bu tip tavır sergiler.
4.  Çocuğun kendi yapabileceği işleri bile ebeveyn yapar.

Koruyucu Aile Yaklaşımının Çocuk Üzerindeki Etkisi

1.  Çocuk aşırı duygusaldır.
2.  İleri yaşlarda bile etrafına bağımlı olarak yaşar.
3.  Toplum içinde kendi başına iş yapma cesaretinde bulunamaz.
4.  İleri yaşlarda bile sürekli anne babanın yanında olmak ister.

 HOŞGÖRÜLÜ-DEMOKRATİK AİLE YAKLAŞIMI

Özellikleri

1.  Mükemmele en yakın aile tipidir.
2.  İlgisiz aile tipine benzese de çocuk başıboş bırakılmaz.
3.  Evde herkesin söz hakkı vardır.
4.  Duygu ve düşüncelere saygı vardır.
5.  Hoşgörülü ailenin düşebileceği en büyük hata aşırı serbestlik verilmesi olabilir.

Hoşgörülü Aile Yaklaşımının Çocuk Üzerine Etkisi

1. Özgüven sahibi bireyler yetişir.
2. Kendini kolay ve rahat ifade eden bireyler yetişir.
3. Çocuğun farklı hobilere yönelmesi daha sık görülür.
4. Anne babaya saygı noktasında çocukta gevşeklik görülebilir.

 TUTARSIZ AİLE YAKLAŞIMI

Özellikleri

1.  Genelde genç ebeveynlerde ve ilk çocuğun yetiştirilmesinde görülür.
2. Bu genellikle bir ara formdur.
3. Anne ve baba çocuk yetiştirme konusuna farklı açıdan bakarlar.

Tutarsız Aile Yaklaşımının Çocuk Üzerindeki Etkisi

1.  Çocuk asi, hırçın, inatçı ya da kapalı ve pısırık da olabilir.
2.  Çocukta anne baba sevgisi azalır.
3.  Çocukta dikkat toplayamama ve uzun süre bir işe odaklanamama problemleri ortaya çıkar.
4.  Çocuk anne ve babadan birine yakınken diğerinden uzaklaşır.
5.  Çocukta yalan söyleme başlayabilir.

Unutmayın ki; MÜKEMMEL ANNE BABA YOKTUR. Tüm anne babalar kendi çocukluk yaşantıları boyunca edindiği deneyimler ve kendi hafızalarında yer eden kalıntılarla kendi tutumlarını belirlerler. Ancak bunun yanı sıra biliyoruz ki, öğrenme yaşam boyu devam eder, dolayısıyla çocuklarımız üzerinde olumsuz etkisi olan tutumlarımızı fark etmek ve az da olsa değiştirebilmek bizim elimizde…

Kaynak: Nida ÖZŞAHİN TERKURAN – Uzman Psikolog / Psikoterapist – http://dehagelisim.com.tr/

Yeni makalelerden haberdar olmak için bültenimize abone olabilirsiniz. [wysija_form id=”14″]